ДУШАНБЕ, 11.03.2022 /АМИТ «Ховар»/. Дар пайравии устод Садриддин Айнӣ Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронии хеш дар маҷлиси тантанавӣ бахшида ба 100-солагии матбуоти тоҷик (10.03.2012) зикр намуда буданд, ки «бале, кори Тоҷикистон гул карданист, ояндаи Тоҷикистони соҳибистиқлол дурахшон аст! Мо ҳатман ба ҳадафҳои милливу стратегии худ ҷиҳати рушду тараққиёти тамоми соҳаҳои кишвар ва баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии мардумамон ноил хоҳем шуд. Ва ман бо итминон изҳор медорам, ки дар иҷрои ин ҳадафҳои нек шумо, рўзноманигорон, аҳли қалам ва аҳли фикру андеша ҳиссаи сазовори худро мегузоред».
Бахшида ба Рӯзи матбуоти тоҷик сардори Раёсати таъминоти иттилоотии Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Зубайдулло Давлатов ба АМИТ «Ховар» оид ба нақши воситаҳои ахбори омма, бахусус матбуот дар ҷомеа изҳори назар кард.
Ба андешаи номбурда, маҳз рӯзноманигорон ба воситаи матбуот ва воситаҳои ахбори омма ба ташаккули афкори ҷомеа таъсири муқтадир ва муассир мегузоранд.
-Онҳо хусусан дар замони таҳаввулот ва тағйирёбии самтҳои рушди ҷомеа, бадалшавии идеологияҳо ва ташаккули диди нави иҷтимоӣ аҳамияти хосса пайдо мекунанд. Ҳама гуна ҷомеаи демократӣ, алалхусус ҷомеаи кишварҳое, ки нав ба ин ҷода қадам гузоштаанд, ба воситаҳои ахбори омма ва фаъолияти пурсамари онҳо ниёзманд мебошанд,-мегӯяд ӯ.
Мавсуф тазаккур дод, ки таҷрибаи Тоҷикистони соҳибистиқлол нишон медиҳад, ки рўзномаву маҷаллаҳо ва телевизиону радио ҳамчун яке аз воситаҳои асосии таъсиррасонӣ ба афкори ҷомеа метавонанд ба ҳалли мушкилоти мавҷуда фаъолона мусоидат намоянд.
Зубайдулло Давлатов гуфт: «барои ҳамаи халқу миллатҳои ҷаҳон санаҳои таърихие ҳастанд, ки барои як навъ натиҷагирӣ кардан аз фаъолияти шахсӣ, гурӯҳӣ, ҳизбӣ, давлатӣ ва миллӣ имкони бисёр мусоид фароҳам меоранд. Яке аз ҳамин гуна рӯзҳои таърихӣ, ки имкон медиҳад миллати тоҷик ва нафароне, ки ба ин соҳа сару кор доранд, хулосабарории фаъолияти худашонро анҷом диҳанд, ин Рӯзи матбуоти тоҷик мебошад».
«Бисёр арбобони бузурги давлативу адабиву сиёсии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз дар ибтидои ташкил шудани Ҷумҳурии Тоҷикистон ба масъалаи маҷаллаҳо, радиову телевизион бисёр диққати ҷиддӣ доданд. Чунки ВАО, рӯзномаву маҷаллаҳо воситаҳоеанд, ки афкори омма месозанд, мафкураи шахсро тағйир дода, ба туфайли он тафаккури миллатро ташаккул медиҳанд. Аз ин рӯ ВАО қувваи бисёр тавоно дар самти давлатсозӣ, миллатсозӣ, шахсиятсозӣ, ҳамчунин тарбияи инсонҳои ватандӯст, меҳанпарвар ва ба маънои том комил мебошад. Барои ҳамаи миллатҳо мавҷуд будани матбуот шарти бисёр зарурии рушди мамлакату миллат аст. Ва беҳуда нест, ки Устод Садриддин Айнӣ матбуотро забони миллат номидаанд»,-афзуд коршинос.
Бояд гуфт, ки матбуоти тоҷик дар ҳар давраи муайяни таърихи инкишофи давлатдории Тоҷикистон нақши махсус бозидааст. Масалан, дар давраи Ҳокимияти Шӯравӣ танҳо як намуди матбуот вуҷуд дошт- он ҳам матбуоти давлатӣ, ки нуқтаи назари давлатро инъикос мекард ва ягон назари алтернативӣ, яъне гуногунандешӣ вуҷуд надошт.
Зубайдулло Давлатов изҳор медорад, ки бо ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон матбуот, радиою телевизионҳо, агентии давлатӣ ва боз ҳамин гуна ВАО-и ғайридавлатӣ, хусусӣ ва шахсӣ ба вуҷуд омаданд, ки ҳамарӯза фаъолияти хешро ба роҳ мемонанд. «Дар ҷумҳурӣ 625 рӯзномаву маҷаллаҳо амал мекунанд. Миёни беш аз 50 телевизион, 11 агентие, ки мавҷуд аст, қисми зиёдашон ғайридавлатӣ ҳастанд. Дар моддаи 8 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон баён дошта шудааст, ки «…дар Тоҷикистон мафкураи давлатӣ вуҷуд надорад ва ҳама мафкураҳо озод ҳастанд ва дигарандешӣ, озодӣ мавҷуд аст..».
«Аҳамияти ВАО ба дараҷаест, ки имрӯз дар Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон зиёда аз 47 намуд қонуну консепсияҳо, фармону амрҳои Президенти Тоҷикистон, Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва қарорҳои Маҷлиси Олӣ ҷамъ оварда шудаанд. Давоми соли 2022 дар назар аст, ки якумин маротиба дар таърихи Тоҷикистон Кодекси муборизаи иттилоотӣ тартиб дода шавад. Тартиб додани ин гуна Кодекс дар таърихи Ҷумҳурии Тоҷикистон аввалин маротиба мебошад»,-афзуд дар идома ҳамсуҳбати мо.
Дар замони соҳибистиқлолӣ дар мамлакати мо барои пешрафт ва фаъолияти озодонаи воситаҳои ахбори омма тамоми заминаҳои ҳуқуқӣ фароҳам оварда шуда, пайваста такмил дода мешаванд. Ҳоло фаъолияти воситаҳои ахбори омма тавассути қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи матбуот ва дигар воситаҳои ахбори омма», «Дар бораи телевизион ва радиошунавонӣ», «Дар бораи табъу нашр», «Дар бораи иттилоотонӣ», «Дар бораи ҳуқуқи дастрасӣ ба иттилоот», «Дар бораи ҳифзи иттилоот», «Дар бораи реклама» ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ танзим карда мешавад.
Ба андешаи Зубайдулло Давлатов, «касе, ки иттилоотро дар даст дорад, ҷаҳонро дар даст дорад. Имрӯз ҷангҳои анъанавӣ дигар эътибор надоранд, балки имрӯз фақат низоъҳои мағзӣ ҷараён доранд. Бештари низоъгарон ҷавонони ҳамон кишвареро, ки объекти мубориза ба шумор меравад, мағзшӯӣ намуда, идеяи ба худашон лозимро дар мағзи сари гурӯҳи ноустувор ҷо мекунанд. Албатта, на ҳама аз пайи ин васвасаҳо мераванд, вале мутаассифона, ҷавонони ноустуворе ҳам ҳастанд, ки инро дарк накарда, ба роҳи хато мераванд. Оқибат вақте пушаймон мешаванд, ки дигар роҳи бозгашт надоранд. Аз ин рӯ дар шароити имрӯза Ҳукумати мамлакат Консепсияи муборизаи иттилоотии Ҷумҳурии Тоҷикистонро қабул кард, ки дар он мақсаду мароми муборизаи иттилоотӣ дар соҳаи сиёсати давлатӣ бисёр мушаххас муайян гардидааст. Бахусус, дар соҳаи сиёсати дохилӣ ва сиёсати хориҷӣ. Дар ҳар ду самт ҳам тарзи ташкили муборизаи иттилоотӣ, мақсадҳои он ва ташкили илмии дурусти он бисёр аҳамият дорад, ки дар консепсия ин нуқтаҳо ҳалли худро ёфтаанд»,-иброз дошт ӯ.
Бояд зикр намуд, ки имрӯз, 11 март дар Осорхонаи миллии Тоҷикистон бахшида ба Рӯзи матбуоти тоҷик ва 110-солагии рӯзномаи «Бухорои шариф» барномаи идонаи фарҳангӣ доир мегардад, ки зимни ҳамоиш як зумра рӯзноманигорон барои муваффақият ва комёбиҳои назаррас дар рушди соҳаҳои фарҳангу матбуот, ҳамчунин дар амал татбиқ намудани нақшаю барномаҳои сиёсати фарҳангии мамлакат ва иштироки фаъолона дар чорабиниҳои фарҳангӣ бо унвони «Аълочии фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон», «Аълочии матбуоти Тоҷикистон» ва ифтихорномаҳо қардонӣ мегарданд.
Шаҳлои САДРИДДИН,
АМИТ «Ховар»
